Dani kulture i istorije Temnića i Levča nova je manifestacija pokrenuta u opštini Varvarin, a sa ciljem promocije regionalne istorije i upoznavanja mladih naraštaja o istoriji prostora na kojima žive. Pokrenuta je 2021. godine, kada se par istoričara i istraživača prošlosti okupilo i razmenilo svoja saznanja, a ove godine je poprimila karakter ozbiljne, ali i veoma posećene manifestacije.
Bogat program pratila je i brojna publika u Gornjem Krčinu i Karanovcu, a ovogodišnje Dane kulture Temnića i Levča obeležila su tri jedinstvena kulturna dešavanja, spojena u jednu celinu. Stručna komisija, sastavljena od istaknutih istoričara i istraživača prošlosti od ove godine dodeljuje i vredna priznanja, a prvi ,,Putovođa kulture Temnića i Levča” postao je poznati istoričar i književnik iz Paraćina Đorđe Petković. Književna nagrada ,,Temnićki natpis” uručena je književniku iz Dragova Miroslavu Ž. Simiću.
Đorđe Petković u izjavi za naš portal ističe da se opredelio da na Saborovanju govori o kontraverzama, različitim mišljenjima u srpskoj istoriografiji, o Levču, Temniću, Kalenićkoj reci. On naglašava da je njegova tema, koju je specijalno obrađivao za ovu manifestaciju, srednjovekovna ,,Župa Zagrlata”
- Kako su Levač i Temnić ušli u srpsku srednjovekovnu državu? U Hilandarskoj povelji 1198. godine Stefan Nemanja (Sveti Simeon) je rekao šta je on osvojio na severu od Zapadne Morave. Međutim, Stojan Novaković je rešio to pitanje kasnije tako što je Levač, Belicu i Lepenicu stavio gde jesu, ali je prvu reč, a to je Zagrlata, ostavio kod Đunisa. Današnja istoriografija polako mora da pređe na jedno drugačije mišljenje, da pročita Hilandarsku povelju, taj deo, ne kao župe, već kao reke, a te reke su severno od Zapadne Morave Kalenićka reka, koja je, po mom mišljenju, u Nemanjino vreme Zagrlata, zatim Lugomir, što je bio Levač. Belica i Lepenica su tamo gde su i nekada bile. To je jedna zavrzlama koja se vrti u istoriji do dana današnjeg, objašnjava Đorđe Petković.
U Saborovanju su učešće uzeli istoričari i istraživači prošlosti: Đorđe Petković, Bojan Tomić, Ivan Jovanović, Miroslav Ž. Simić, Miodrag Gligorijević Migan, Milica Živković, Vesna Petrović, Juliana Dinić i domaćin Bojan Marinković. U publici našao se i nekadašnji ministar inostranih poslova SRJ, levčanin Živadin Jovanović.
Milica Živković je novinarka i književnica iz Varvarina, čiji su roditelji iz Cernice i Pajkovca. Ona danas živi u Paraćinu, ali ne zaboravlja svoj rodni kraj i priprema monografiju o Pajkovcu koja je u završnoj fazi.
- Najlepše godine sam provela u tom selu, koje mi i danas mnogo znači i imam obavezu da pripremim tu monografiju i da sačuvam od zaborava jedno selo koje polako nestaje, ljude koji su tu živeli i da sačuvam tu istoriju ovog našeg Levča. Monografiju pripremam na jedan malo drugačiji način, želela sam da ne prepričavam sve to što piše o Pajkovcu, već sam sebi dala zadatak da pronađem sve pisane dokumente i sve ono što se odnosi na Pajkovac sve od popisa stanovništva 1863. godine, popisa iz 1900. godine, kada je napravljena škola, crkva, sve ono gde se Pajkovac pominje kao jedno mesto na Juhoru,najmanje selo koje ima svoju lepotu i svoje draži, navodi Milica Živković.
Dani kulture i istorije Temnića i Levča, pored kulturno-istorijskog, poprimili su i sajamski karakter pa su tako predstavljeni proizvodi sa stoprocentnim poreklom iz Temnića i Levča, a posetioci su mogli i da pazare suvenire sa detaljima iz ovog kraja. Na izložbenom delu našao se med iz prikupljen sa juhorskih, temnićkih i levačkih pašnjaka, a našla se i ,,Poslastica kneza Lazara”, interesantan specijalitet, slatko pripremljeno od kruške i šumskog voća.
PIŠE: Nikola Petrović – temnic.info
Foto: Levačke novine