U duhu bogatih tradicija i običaja, Srpska pravoslavna crkva i vernici širom Srbije danas slave Mitrovdan, praznik posvećen Svetom velikomučeniku Dimitriju, poznatijem kao zaštitnik Soluna i jedan od simbola srpske krsne slave.
Sveti Dimitrije živio je u trećem veku i bio je rimski vojskovođa koji je odbio da progoni hrišćane uprkos naredbama cara Maksimilijana, zbog čega je zatvoren, mučen i konačno pogubljen. Njegovo počivalište u Solunu postalo je mesto hodočašća, poznato po čudotvornom miru koji se oseća iz groba svetitelja, zbog čega je dobio naziv Mirotočivi.
Mitrovdan je u narodu poznat kao „hajdučki rastanak“ – vreme kada su se hajduci rastajali do narednog okupljanja na Đurđevdan. Ovaj dan takođe označava i prestanak poljskih radova i početak zimskog perioda, a prema verovanju, vremenske prilike na Mitrovdan ukazuju kakva će biti zima. Ako sneg padne na Mitrovdan, veruje se da će zima biti duga i hladna, dok oblačno vreme nagoveštava topliju zimu.
Običaji koji prate ovaj dan su mnogobrojni i variraju od regiona do regiona. Prema jednom verovanju, ljudi bi trebalo da budu u svojim domovima na Mitrovdan, inače će celu godinu često biti odsutni iz svojih kuća. Seljaci u Šumadiji tradicionalno na ovaj dan postavljaju belutke u uglove sobe da se zaštite od miševa, dok žene izbegavaju rad sa vretenom, češljevima i makazama.
U Srbiji, Sveti Dimitrije ima status zaštitnika mnogih hramova, a Mitrovdan se proslavlja kao krsna slava brojnih porodica i esnafa, sa održavanjem zavetina i posebnih svečanosti u njegovu čast.
Mitrovdan ne samo da predstavlja deo bogatog srpskog kulturnog i religijskog nasleđa, već je i dan koji nosi poruke zajedništva, poštovanja tradicije i očuvanja narodnih običaja koji su prenošeni kroz vekove.
U pravoslavnom kalendaru, Mitrovdan je još jedan praznik koji povezuje versko sa svakodnevnim, podsećajući vernike na vrednost verovanja i tradicije u savremenom životu.
Foto: Wikimedia