U Kragujevcu se danas, na Đurdđevdan, Dan grada obeležava, bez ranije uobičajenih političkih, kulturno – istorijskih i manifestacija zabavnog karaktera. U Kragujevcu danas, povodom Đurđevdana, naime, zbog epidemije COVID 19 i njome uzrokovanog vanrednog stanja, nisu, kako je zvanično obrazloženo, organizovani svečana sednica Skupštine grada u zdanju Stare srpske skupštine, te je, tako, izostala i dodela Đurđevdanskih i drugih nagrada i priznanja koja se, godinama unazad, dodeljuju pojedincima i kolektivima koji su svojim pregnućem u društvenim, privrednim i drugim delatnostima između dva Đurđevdana zaslužili da budu nagrađeni. Izostali su i tradicionalni Đurđevdanski karneval i smotra i defile “fića”, zatim tematski naučni skupovi, tribine i izložbe, kao i koncerti komercijalne i klasične muzike na otvorenom.
Svečarska atmosfera donekle je napravljena na Radio televiziji Kragujevac (RTK), koja je tokom celog dana emitovala program kojim su Kragujevčani podsećani na to da se Đurđevdan obeležava i slavi kao Dan grada, zbog toga što je, prema pojedinim istorijskim izvorima, toga dana davne 1818., u manastiru Vraćevšnica, Skupština naradonih prvaka, na predlog knjaza Miloša, proglasila Kragujevac za prestonicu srpske države u nastajanju. Istovremeno su emitovane emisije kulturno-zabavnog karaktera, pozorišne predstave, te drugi sadržaji posvećeni prazniku.
Kragujevčani, dakle, na Đurđevdan evociraju uspomene i sećanja na prestonička vremena Kragujevca, od 1818. do 1841., kad su u tom gradu i bukvalno postavljeni temelji današnje države Srbije, odnosno osnovane gotovo sve državne, obrazovne, kulturne i druge institucije i ustanove. U Kragujevcu su, u veme prestoničkog perioda,ali i docnije tokom čitavog 19. veka, osnovani prva gimnazija, prva pozorište, prvi sud, prva apoteka, prvi Licej (preteča Beogradskog univerziteta), prva biblioteka, u njemu je, davne 1835. donet prvi srpski (Sretenjski ) ustav, potom izgrađena prva Srpska skupština, u kojoj su, pored svega ostalog, 1878. pročitane odluke Berlinskog kongresa kojima je Srbija, nakon vekovne otomanske vladavine, konačno postala međunarodno priznata samostalna i suverena država. U neposrednoj blizini zdanja Srpske skupštine, 1853. je počela sa radom Topolivnica, prvo industrijsko preduzeće u Srbiji i na Balkanu, na čijim temeljima su potom izgrađivani Vojnotehnički zavod, pa Zavodi Crvena Zastava…
Uprkos činjenici da je zavičaj moderne Srbije, kojeg se ta moderna Srbija, prema mišljenju mnogih, ne samo u Šumadiji nego i posetilaca i putopisaca iz inostranstva – stidi, Kragujevac je danas svoj dan, smatra redakcija portala Glas Šumadije, obeležio gotovo u ilegali. Gradska vlast opredelila se da dan radosti za sve Kragujevčane podeli samo sa onim građanima koji prate medij (RTK) koji je pod njenim direktnim uticajem.
- Kragujevac je poslednjih šest godina u zapećku, ne samo medijskom – nema ga ni u vremenskoj prognozi nacionalnih televizija – nego i infrastrukturnom, pošto su ga zaobišli svi putevi i pruge,kao i u oblasti kulture. U zapećku je čak i kada je zdravlje u pitanju , te gradskom Institutu za javno zdravlje, jednom od kadrovski i opremom najsavremenijem u Srbiji nije dozvoljeno da radi testiranje, dok vizire za zaštitu u Klinički centar donosi vlasnik ružičaste televizije…Za preko dva veka prestoničke tradicije, Kragujevac je, ipak, preživeo i daleko teža vremena. A Kragujevčani su i u tim vremenima, kao i u ovo doba korone, ostajali dostjanstveni, negovali građanske vrednosti, tako karakteristične za nebo koje se zove Šumadija, bili čovečni, i prema sebi i prema drugima. Zato, dragi Kragujevčani, svako iskušenje prilika je za nov početak. Srećan nam Dan grada!, poručila je redakcija Glasa Šumadije svojim sugradjanima.
Piše: Zoran Radovanović